Iracki Kurdystan – teraźniejszość i burzliwa przeszłość

Zapewne zastanawiacie się czy w irackim Kurdystanie jest bezpiecznie? Przecież Irak nieprzerwanie kojarzy się z bombami, zamachami, walkami, porwaniami. Przed wyjazdem wszyscy pytali czy się nie boimy i czy aby nie postradaliśmy zmysłów. Zapewniam was jednak, że Iracki Kurdystan jest zupełnie bezpiecznym miejscem i jeśli ktoś będzie w okolicy to szczerze polecam go odwiedzić. Ludzie żyją w spokoju, pracują, chodzą do szkoły, robią zakupy, w większych miastach chodzą do kina, centrów handlowych, a ich życie codzienne niczym się nie różni od naszego, europejskiego. W tym wpisie jednak chciałem przyjrzeć się nieco historii Kurdystanu, bo nie zawsze było tak cukierkowo, a obecny stan został okupiony ogromnym cierpieniem i wieloma, wieloma ofiarami…

Historia Irackiego Kurdystanu

Autonomiczny region Kurdystanu to obszar zamieszkały przez ponad 6 milionów ludzi – powierzchnią nieznacznie przewyższający Czechy. Początki tworzenia się kraju Kurdów sięgają 1970 roku, jednak dopiero po przegranej przez Irak I wojnie w Zatoce Perskiej w 1991 roku Kurdowie wyparli siły irackie ze swojego terenu, tworząc niezależne państwo Kurdystanu, które jednak nigdy nie ogłosiło swojej niepodległości.

Jak już wspomniałem, życie Kurdów w ostatnich dziesięcioleciach naznaczone zostało wieloma tragediami, za które odpowiedzialny był iracki rząd pod wodzą Saddama Husajna.  Jedna z pierwszych masakr, których dopuścił się Saddam wraz ze swoją partią Baas miała miejsce w Barzan – niewielkim mieście, w którym znaleźliśmy właśnie nasz pierwszy nocleg na gospodarza. Przyjął nas Basim, pracownik lotniska w Erbil, który do Barzan przyjeżdża tylko na weekendy. Bardzo miły facet. Podczas walk z wojskami irackimi został postrzelony w rękę, stracił dwa palce i wcale nie kryje się z tym, że trzyma w domu karabin – tak na wszelki wypadek. Zresztą mając taka przeszłość, ja się wcale temu nie dziwię.  W roku 1983 w mieście Basima zostało zgładzonych 8000 ludzi, a przejeżdżając w okolicy można dostrzec sporo plakatów upamiętniających tamte wydarzenia.

To był jednak dopiero początek. W latach 1986-1989 Husajn wprowadził w życie „Operację Anfal”, która miała na celu ukaranie Kurdów za sprzymierzenie się z Iranem i powstanie przeciwko Bagdadowi, podczas wojny iracko-irańskiej. W ciągu zaledwie tych kilku lat z ziemią zrównane zostało blisko 4000 z 4600 kurdyjskich wsi, a życie straciło około 180.000 ludzi. Poza tym w kilkuset przypadkach została użyta broń chemiczna w postaci gazu musztardowego czy sarinu, a „ukoronowaniem” haniebnych wydarzeń był atak gazowy na Halabdże – wieś leżącą przy granicy z Iranem, gdzie w kilka chwil zginęło 5000 cywilów. Po tym wydarzeniu głównodowodzący Ali Hassan al-Madżid – minister obrony Iraku, a prywatnie kuzyn Saddama – zyskał miano Chemicznego Alego.

Iracki Kurdystan – wojna

Po obaleniu Saddama Husseina w 2003 roku, w całym kraju udokumentowano ponad 300 masowych grobów, w których znaleziono szczątki 300.000 ludzi. Głównie Szyitów i Kurdów. Trudno nawet pojąć barbarzyństwo, jakiego dopuściły się ówczesne władze Iraku. Co ciekawe, w 2013 roku zostały ujawnione fakty, jakoby rząd USA pomagał wojskom irackim w wywiadzie podczas wojny z Iranem i wspierającymi go Kurdami. Stany zjednoczone udostępniały rządowi irackiemu zdjęcia satelitarne, na bieżąco informowały o ruchu wojsk Irańskich i w pełni zdawały sobie sprawę z możliwości zaatakowania Kurdów bronią chemiczną.

Duża część ludzi schronienia szukała w wysokich górach Kurdystanu, jak chociażby nasi jutrzejsi gospodarze. Basim zaś, uciekając przed reżimem na 6 lat osiadł w Iranie. Nie chcemy jednak ciągnąć tematu, bo dobrze wiemy, że to przykra sprawa i sam mając takie wspomnienia raczej niechętnie bym się nimi dzielił z przypadkowo spotkanym człowiekiem na rowerze. Dobre jest to, że ludziom w Kurdystanie Irackim żyje się teraz naprawdę dobrze.

Idzie ku lepszemu

Po zakończonej wojnie i obaleniu Saddama, iracki Kurdystan zdecydowanie odżył. Kurdowie mają swój region autonomiczny, swoją policję, swojego prezydenta i przede wszystkim ogromne rezerwy ropy naftowej. Rząd starając się zachęcić zagranicznych inwestorów (głównie Turków!) do inwestowania w Kurdystanie, przekazuje grunty pod inwestycję za darmo, a inwestorzy zwalniani są z podatków przez okres co najmniej 5 lat. Ludzie budują domy na potęgę (Basim ma dwa i buduje trzeci!), a po drogach jeździ mnóstwo drogich samochodów. Co chwila mijają nas terenowe, białe Toyoty czy Nissany kosztujące u nas nawet kilkaset tysięcy złotych.  Jest zdecydowanie coraz lepiej i jak Iracki Kurdystan będzie się dalej rozwijał tak prężnie (nic na to nie wskazuje, żeby miało się to zmienić!), to za jakiś czas może być regionalną potęgą…