Jak robić dobre portrety w podróży? Podejście do ludzi, przykłady

Często pytacie mnie o portrety. Jak to robię, że dopiero co poznani ludzie wychodzą tak naturalnie na moich fotografiach. W końcu jest! Postanowiłem przygotować poradnik o fotografowaniu ludzi w podróży. O tym jak zbudować odpowiednią atmosferę, co robić aby przekonać ludzi do portretu i o czym pamiętać, aby nie wyjść przy okazji na chama i prostaka.

Co jest potrzebne do wykonania dobrego portretu w podróży? Właściwie tylko kilka rzeczy. Potrzebny jest w miarę dobry aparat fotograficzny, dobre światło, trochę umiejętności technicznych  i najważniejsze – zbudowanie odpowiedniej relacji z osobą, której chcemy zrobić portret. Zacznijmy od końca.

Chcesz zrobić dobry portret? Atmosfera to podstawa!

Zdanie to na ścianie powinien napisać sobie każdy, kto chce zacząć fotografować ludzi. Zwłaszcza w podróży. Ciężko jest zrobić dobre zdjęcia portretowe ludziom, bez nawiązania relacji, poznania się nawzajem. Trzeba poświęcić nieco czasu na rozmowę, stworzenie odpowiedniego komfortu, zbudowanie zaufania. Pokazać, że interesuje nas nie tylko zdjęcie danej osoby, ale też jej wnętrze, to czym się zajmuje, co ją interesuje, jak żyje.

Długość trwania tego procesu jest uzależniona w dużej mierze od osobowości tej drugiej strony, jak również od naszych umiejętności nawiązywania kontaktów z nowo poznanymi osobami. Czasem nawet po dwóch dniach spędzonych razem, kiedy przychodzi się rozstać, ludzie za nic w świecie nie chcą się dać sfotografować. Nie lubią aparatu, czują dyskomfort, uważają, że nie wypada. Innym razem znowu wystarczy krótka rozmowa, kilka uśmiechów i już mamy zgodę na zrobienie portretu.

Nie ma reguły.

.

Fotografowanie dzieci

Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom pozowanym. Dużo łatwiej jest uzyskać zgodę na wykonanie zdjęcia od dziecka, niż osoby dorosłej (zwłaszcza kobiety!). To nie podlega dyskusji. Dziecko jest ciekawskie, praktycznie zawsze podchodzi z entuzjazmem do aparatu, pozuje, uśmiecha się i co najważniejsze – nie udaje, jest przy tym bardzo naturalne. Często sesja sprawia mu niesamowitą przyjemność, szybko podbiegnie aby zobaczyć jej efekty na ekranie i z jeszcze większą frajdą zapozuje ponownie.

Tak jest z reguły. Co jednak, jeśli trafimy na dziecko, które onieśmiela obca osoba lub obecność aparatu i nie chce dać się sfotografować, nawet za namową matki? Dobrą metodą na przełamanie lodów jest pokazanie mu na wyświetlaczu kilku zdjęć. Nie ważne jakich – najważniejsze jest oswojenie dziecka z aparatem. Ekran zawsze przyciąga uwagę dzieci, nie ważne jak bardzo byłyby stremowane.

Po takim pokazie niemal pewne jest, że dzieciak sam będzie chciał mieć zdjęcie, a jest i szansa, że juz po fakcie zostaniecie najlepszymi kumplami na kilka najbliższych godzin! ;)

Kiedyś, aby nieco rozluźnić i rozśmieszyć dzieciaki nakleiłem na lampę błyskową uśmiechniętą buźkę, składającą się zaledwie z dwóch kropek, nawiasu. Klasyczna emotikonka :). Chwilę przed naciśnięciem spustu migawki, naciskałem klawisz zwalniający lampę błyskową, dzięki czemu nagle pojawiał się ów obrazek, powodując najczęściej szeroki uśmiech na twarzy dziecka.

.
Fotografowanie kobiet

Z dorosłymi jest znacznie trudniej, a z kobietami to już w ogóle tragedia. Bardzo lubię uśmiechnięte portrety płci pięknej, jednak niesamowicie trudnym zadaniem jest wywołać uśmiech u dopiero co poznanej kobiety. Numer z lampą błyskową niestety tutaj nie działa (tak, sprawdzałem… :D).

Kobiety są bardzo trudnymi modelkami. Peszą się, boją się, że na zdjęciu wyjdą niekorzystnie, w wielu kulturach uważają, że nie przystoi dawać fotografować się obcemu mężczyźnie.

Na szczęście, także i w tym przypadku wyśmienicie sprawdza się motyw z pokazywaniem zdjęcia na wyświetlaczu, z tym, że w nieco zmienionej wersji. Zawsze wykonuję pierwszy portret celem pokazania go modelce. Staram się schlebiać, sugerować, że wyszła niesłychanie dobrze. Zazwyczaj fotografuję twarz, więc wszelkie niedoskonałości ciała są poza kadrem. Częstą reakcją  na takie zachowanie – czy to ze skromności czy niedowierzania – jest wybuch śmiechu, skutkujący szybkim rozładowaniem spiętej atmosfery. W takim momencie, czym prędzej pytam o pozwolenie na wykonanie kolejnego zdjęcia, które wychodzi już o niebo lepiej niż pierwsze. Zobaczcie zresztą sami! :)

.

Dobre zdjęcie za wszelką cenę

Kolejna ważna rzecz – tym razem z pogranicza etyki i dobrego wychowania. Często spotykam ludzi, którzy podczas polowania na coraz to lepsze kadry zapominają o rzeczy najważniejszej – szacunku dla drugiego człowieka. Chęć zrobienia dobrego zdjęcia jest tak wielka, że w ich mniemaniu wydaje się usprawiedliwiać wszelkie mało etyczne zachowania. Fotografowanie sytuacji intymnych, czyjejś tragedii czy niektórych obrządków religijnych w moim odczuciu jest łagodnie mówiąc nietaktowne.

Raz byłem świadkiem, kiedy podczas konduktu żałobnego w Rumunii, jeden z uzbrojonych w cyfrowe aparaty turystów, bez skrępowania zaczął obfotografowywać dziewczynkę ubraną w regionalny strój, która dreptała niemal na samym przedzie. Innym razem grupka blondwłosych turystów, spotkana w Florencji, zupełnie jak zawodowi paparazzi obsiadła jednego z żebrzących pod filarem bezdomnych, wymierzając w jego stronę swoje obiektywy. Jak mniemam tylko dlatego, że od innych siedzących obok bezdomnych wyróżniał się nieco już wypłowiałą koszulką z napisem „I love Italy”.

Patent:

Dobrym patentem na zmniejszenie dystansu pomiędzy Wami a osobą fotografowaną, jest zaklejenie wszystkich napisów na swoim aparacie taśmą klejącą. Loga firm takich jak Canon czy Nikon kojarzą się powszechnie z profesjonalizmem. Wasz aparat może ich onieśmielać i zbudować pomiędzy wami barierę nie do przeskoczenia.

Z drugiej strony jest to też dobre zabezpieczenie przed złodziejami. Aparat wygląda jak z targu, nie warto go kraść ;)

A może niepozowane?

Dobre zdjęcia ludzi dzieli się zazwyczaj na portrety pozowane i niepozowane, wyjęte prosto z życia kadry. Oba rodzaje są na swój sposób ciekawe i intrygujące, jednak to zdjęcia niepozowane są zdecydowanie trudniejsze do wykonania. Największy trud sprawia mi zwykle wtopienie się w tłum, niezwracanie na siebie uwagi. Jest to niezbędne, gdyż zależy nam na wydobyciu naturalności z danej sceny. Wyższa szkoła jazdy, którą staram się opanować z różnym skutkiem.

Osobiście mam wielki opór przed robieniem zdjęć ludziom bez ich zgody. Często już po wykonaniu takiego spontanicznego zdjęcia bardzo chcę nawiązać kontakt z fotografowaną osobą, wymienić kilka słów czy gestów, a kiedy widzę niezadowolenie szybko się peszę i przepraszam.

Sam nie lubię być fotografowanym z zaskoczenia i pewnie stąd to przekonanie, że inni też nie lubią. Często jednak ludzie po zrobieniu takiego zdjęcia „z zaskoczenia”, uśmiechają się do mnie, nawet dziękują. Więc może sam sobie to wmawiam? Kilka tego typu zdjęć poniżej:

Światło, cień i jeszcze raz oczy! 

Jeszcze kilka porad praktycznych, dzięki którym nasze zdjęcia będą lepsze i bardziej wyraziste!

Jeśli zbudowaliście odpowiednią atmosferę i uznacie, że poproszenie o przesunięcie się kilka metrów Waszego modela nie będzie nietaktem, czym prędzej wypatrujcie za kawałkiem cienia! Jakąś wiatą, budynkiem, czymkolwiek. Cień jest niemalże gwarantem dobrego jakościowo portretu. W cieniu, twarz oświetlona jest równomiernie światłem odbitym, dzięki czemu nie mamy na twarzy nieprzyjemnych cieni, a model nie będzie mrużył oczu, których ostrość w portretach jest najważniejsza.

Czasem można uzyskać niezły efekt dzięki cieniom (jak na zdjęciu chłopaka, którego twarzy cień nadaje mega tajemniczy wyraz), jednak z reguły, to przy równomiernym oświetleniu twarzy i braku mocnych kontrastów wychodzą lepsze portrety. Drugie zdjęcie robione za ścianą budynku, w miejscu zupełnie odsłoniętym od południowego słońca.

No właśnie – oczy! Jeśli już nawiązaliśmy odpowiedni kontakt, zbudowaliśmy relację, mamy pozwolenie na zdjęcie i do tego są jeszcze dobre warunki oświetleniowe, to ostatnią i najważniejszą rzeczą o której musicie pamiętać przed naciśnięciem spustu migawki są oczy! Zawsze, ale to zawsze należy łapać ostrość na oczach! Celujemy punktem autofokusu na oku, zapisujemy, odpowiednio kadrujemy i ciach! Mamy idealny portret! Są co prawda tacy, którzy zamiast ręcznego ustawiania ostrości używają automatycznego rozpoznawania twarzy, jednak jest to dość złudny patent, którego nie polecam. Ma to znaczenie zwłaszcza przy niskich wartościach przysłony Waszych obiektywów. Jaką mamy pewność, że automat trafi z ostrością, akurat na oku, a nie nosie, uchu lub podbródku? ;)

Nie bądź chamem!

No i na koniec najważniejsze. Nie zapominajmy, że jedyną stroną, która na tym całym przedsięwzięciu zyskuje jest fotograf. Na zakończenie zawsze, ale to zawsze trzeba za zdjęcie podziękować i pokazać na wyświetlaczu efekt pracy. Bo po co ludzie dają się nam fotografować? Też chcą zobaczyć siebie na ekranie! Brzydkim nawykiem profesjonalnych czy nawet półprofesjonalnych fotografów jest niewdzięczne obracanie się na pięcie po wykonaniu fotografii. Zero wdzięczności. Jakby należała im się ona z racji wykonywanej profesji.

Koniec. Mam nadzieję, że każdy dowiedział się coś nowego z tego poradnika. Jeśli macie jakieś sugestie, rady, pytania – piszcie śmiało w komentarzach poniżej. Na koniec kilka wybranych portretów, a jeśli będzie Was mało, to na dole znajdziecie kilka innych wpisów wyłącznie portretowych! :)