Jaki jest prawdziwy Irańczyk?

Ludzie mówią, że Irańczyk to „ten zły”. Zapytani dlaczego, często nie umieją sprecyzować, nabierają wody w usta i na odczepne rzucają coś tam o terrorystach, programie atomowym i o tym, że jest niebezpiecznie. Zdarza się, że nawet nie potrafią umiejscowić Iranu na mapie świata, ale za to dobrze wiedzą, że jest to zły kraj zamieszkały przez złych ludzi i jak na ironie im mniej ktoś wie, tym bardziej ma wyrobioną opinię. Jedyną, słuszną, sprawiedliwą.

Irańczycy nie potrzebują naszego pożałowania ani współczucia, nie potrzebują naszej litości, pomocy ani naszego zrozumienia. Potrzebują naszych umysłów pozbawionych uprzedzeń do nich samych. Naszych umysłów myślących samodzielnie, a także nie powielania nieprawdziwych stereotypów tak bardzo ich krzywdzących. Stereotypy są cholernie złe!

Cóż za smutna epoka, w której łatwiej jest rozbić atom niż zniszczyć uprzedzenie-Albert Einstein

Ludzie w Iranie zdają sobie sprawę z tego, jaki mają wizerunek na Zachodzie. Wizerunek kreowany przez media, ukazujące ich jako fanatyków religijnych, rzekomo siedzących na bombie atomowej, żądnych krwi niewiernych całego świata. Jest to niebywale dumny naród i bardzo zależy im na zmianie sposobu, w jaki postrzega ich zachodnie społeczeństwo, jednak niewiele są w stanie zdziałać. Kimże jest człowiek w porównaniu z „opiniotwórczymi”, mass mediami. Często pytają jak podoba nam się Iran i co sądzimy o Irańczykach, wielokrotnie mówią żebyśmy nie wierzyli telewizji, a na odchodne nierzadko proszą abyśmy po powrocie mówili jak wygląda prawdziwy Iran. Jak bardzo jest uśmiechnięty, życzliwy, przyjazny, a przede wszystkim bezpieczny.

View at Picasa

View at Picasa

 

Kto to Irańczyk?

Na początek należy powiedzieć KIM to jest cały ten Irańczyk i sprecyzować, że Irańczyk to nie Arab, a Iran nie jest krajem arabskim. W Iranie żyją głównie Persowie (65%), Azerowie (16%), Kurdowie (7%) i inne mniej liczne narodowości, a samych Arabów w całym kraju jest mniej niż 3% , czyli mniej więcej tyle samo ile w Polsce Ślązaków (oczywiście nic nie mam do Ślązaków, sam nim jestem ) i jestem pewien, że przeciętny, dumny Irańczyk obraziłby się za nazywanie go arabem.

Odpowiedzieć na pytanie – jak żyje Irańczyk – jest wybitnie trudno zwłaszcza, że przebywaliśmy głównie w gronie młodych, anglojęzycznych i mieszkających w miastach osób, które nie dają pełnego obrazu całego, jakże różnorodnego społeczeństwa irańskiego.

Muzyka w Iranie – haram!

Muzyka niszczy ducha, gdyż wzbudza uczucia przyjemności i ekstazy, jak narkotyki. Chcę powiedzieć: wasza muzyka. Ona nie rozbudza umysłu, lecz go usypia. To trucizna porażająca umysły naszej młodzieży, która przestaje się troszczyć o losy narodu.- Chomeini po rewolucji islamskiej w Iranie.

Haram czyli – zakazana. Tradycyjna muzyka może mniej, ale ta przesiąknięta zachodem jak najbardziej. W praktyce jednak, muzyka obecna jest zarówno w przestrzeni publicznej jak i prywatnej. W domach bardzo popularny jest program „Persian Music Channel” łapany przez satelitę, która de facto także jest zabroniona w Iranie.

Satelity ma w Iranie wiele domostw, czy to religijnych i prorządowych, czy nie. W kraju, gdzie rozrywka poza domem jest bardzo ograniczona, a w domu państwowa telewizja nie dostarcza rozrywki, zestaw satelitarny odbierający sygnał telewizji europejskich i znad Zatoki Perskiej to nie tyle luksus, ile konieczność. […] Córka właścicieli domu powiedziała „dzień dobry” i siadła obok niego. Też zaczęła się na mnie gapić, ale odwracała wzrok, ilekroć na nią spoglądałem. Włączyła stary telewizor stojący na niskim stoliku i ustawiła stację PMC, która nadaje przez satelitę z Dubaju i ogląda się ją w prawie każdym irańskim domu. Nie wyświetlają tam nic poza perskimi popowymi teledyskami kręconymi w Los Angeles. Młoda kobieta naciąga czador na policzki i zaczęła się wpatrywać w innych młodych Irańczyków, którzy bez żadnych czadorów ani chust seksownie baraszkowali w klasycznym amerykańskim kabriolecie pędzącym przez pustynię w południowej Kalifornii.-„Ajatollah śmie wątpić”- H.Majd.

Poza tym często mijają nas samochody z otwartymi oknami wysyłające skoczne melodie w eter. Ledwo drażniące ucho dźwięki gitary, kilka szybkich uderzeń perkusji i samochód znika za zakrętem. Niczym subtelny sabotaż, finezyjny protest, jakby na przekór panującemu prawu. Raz widzieliśmy nawet nocną imprezę odbywającą się na pace ciężarówki, pędzącej 4 pasmową autostradą. Młodzi tańczyli, grała muzyka, ledwie zdążyliśmy odpowiedzieć im na pozdrowienia i podobnie jak ten samochód w kilka chwil zniknęli nam z pola widzenia.

Czerwona linia, odgradzająca dozwolone od zabronionego, jest w ciągłym ruchu. Ludzie codziennie odgrywają swój taniec na linie, testując granice wolności. Każdego dnia na nowo i na własnej skórze sprawdzają, które z surowych zasad islamu obowiązują, a które zostały chwilowo zawieszone.- „Czwarty pożar Teherany” – Marek Kęskrawiec.

Polecam ciekawy film „Nikt nie rozumie perskich kotów” – właśnie o młodych Irańczykach chcących grać alternatywną muzykę rockową.

Alkohol w Iranie – haram!

W Iranie panuje całkowita prohibicja. Jednak nie znaczy to, że alkoholu nie ma. Oczywiście nie każdy jest entuzjastą alkoholu i dużo ludzi zwykle nie ma potrzeby picia tylko dlatego, żeby sprzeciwić się systemowi. Ludzie, często starsi powtarzają, że nie piją alkoholu dlatego, że są muzułmanami i jest on zabroniony przez religię, a nie dlatego, że jest on prawnie zakazany i niedostępny. Tak przynajmniej twierdzą i daleko jest im do wszczynania z tego powodu jakichś rewolt.

Młodych jednak, mimo nierzadko wielkiej dumy narodowej także ciągnie do zachodniego stylu życia i tym samym, nie da się ukryć, do alkoholu. Także chcieliby napić się whiskey w jakimś pubie, na dyskotece czy chociażby jakiejś małej imprezce, a skoro ryzykuje się już organizowaniem imprez, to można także zaryzykować i z alkoholem. Ludzie radzą sobie na wiele sposobów. Zrobienie bimbru nie jest wielką filozofią. Piwo bezalkoholowe jest przecież wszechobecne w sklepach. Wystarczy tylko dodać do niego samogonu i już mamy zwykłe alkoholowe piwo. Poza tym, jeśli ktoś ma znajomości to można nabyć bez problemu nawet alkohol z najwyższej półki. Wystarczy telefon do znajomego, wydatek w granicach 20$ i mamy butelkę Absolutu. Taka partyzantka jest obciążona jednak sporym ryzykiem. Za pierwsze złapanie na posiadaniu alkoholu grozi kara 160 batów, za drugie również 160 batów, a za trzecim razem delikwent otrzymuje karę śmierci. I mimo, że prawdopodobieństwo złapania trzykrotnie z butelką w ręku jest niewielkie i zdarza się to bardzo rzadko, to sam fakt istnienia takiego prawa jest niesamowicie przerażający i przygnębiający zarazem.

Ateizm w Iranie – haram!

Wielu młodych, wykształconych ludzi, których mieliśmy okazję spotkać wcale nie kryła się ze swoją niereligijnością. Mężczyźni za zamkniętymi drzwiami zrzucają obowiązkowe długie spodnie, kobiety chusty z głów, nie przestrzegają obowiązkowego postu w czasie ramadanu i innych narzuconych przez szariat zasad. Życie publiczne od prywatnego jest na tej płaszczyźnie silnie rozdzielone.

Pomijając fakt, że na zewnątrz każdy musi być muzułmaninem, a statystyki mówią, że w Iranie jest 99,5% wyznawców islamu, to młodym jednak daleko do religijności, nie mówiąc już o jakimś fanatyzmie. Arman – 23 letni znajomy z Tabriz – mówi, że większość jego znajomych jest niereligijna (jak twierdzi 80%) . Sam nie szczędzi słów krytyki systemowi, a mułłów nazywa drwiąco mushrooms (z angielskiego – grzyby) ze względu na charakterystyczne turbany, które noszą. Mehdi, który zaczepił nas na ulicy w Mahabad. Na oko 26-letni student – w ciągu pięciominutowej rozmowy, z pełną powagą zdążył wyznać, że nie wierzy w boga, nienawidzi swoich polityków, panującego prawa i właśnie biegnie na kurs języka angielskiego, żeby móc porozumieć się w USA – gdzie zamierza wyemigrować.

Irańczycy są niesamowicie szczerzy, ufni i otwarci, mają jakąś taką wewnętrzną potrzebę wyznania swoich poglądów i jakby nie zdawali sobie sprawy, że ten obcy  może na nich donieść i przysporzyć im sporych problemów. Uczucie wyrażenia siebie, jako osoby myślącej samodzielnie, podzielenia się z kimś swoimi przekonaniami, czy zwykłego wyżalenia jest widocznie silniejsze. Mimo że odejście od islamu i bycie ateistą także karane jest śmiercią. Jakby chcieli zakomunikować, że można człowiekowi nakazywać i zabraniać, grozić, pouczać, mówić co ma robić, a czego mu nie wolno, ale nie da się wpłynąć na jego umysł i przekonania.

Wolność – haram?

Nie chciałbym, żeby ktoś na podstawie tego tekstu sądził, że teraz wie jaki jest ten tytułowy „prawdziwy Irańczyk”. Jest to wybitnie skomplikowany kraj. Ludzie są różni pod względem przekonań, religijności, sytuacji materialnej, pozycji społecznej, czy poglądów politycznych. Celowo przedstawiłem ten nieco inny Iran, ponieważ taki wizerunek jest zdecydowanie najbardziej sprzeczny z opiniami panującymi w naszym społeczeństwie. Wszędzie są źli ludzie – mordercy, oszuści i złodzieje. Ich rozmieszczenie na tym świecie jest wszędzie równomierne i nie zależy ono od narodowości, wiary, niewiary, koloru skóry czy kraju pochodzenia.

Na koniec podsumowujący wszystko co napisałem powyżej cytat. Cytat, który swojego czasu zasiał mi w głowie wiele wątpliwości…

„Niesamowicie łatwo jest przyjmować wolność za pewnik, ale jest też niesamowicie łatwo zakładać, że wolność, którą znamy, to wolność jedynego właściwego typu, jaki istnieje. Kto wie więcej o wolności: ten, kto wie, że jest uciskany, czy ten, kto sądzi, że jest wolny? Wolność, której Irańczycy potrzebują obecnie najbardziej, to wolność od naszych uprzedzeń- Ásta Helgadóttir, tłum: Wojciech Ganczarek.